Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego

Polszczyzna fot.: Express-Miejski.pl

Dzisiaj obchodzimy dzień naszego pięknego, aczkolwiek trudnego języka ojczystego. Święto to zostało ustanowione przez UNESCO 17 listopada 1999. Jego data upamiętnia wydarzenia w Bangladeszu, gdzie w 1952 roku zginęło pięciu studentów podczas demonstracji, w której domagano się nadania językowi bengalskiemu statusu języka urzędowego.

UNESCO opracowało "Atlas Języków Zagrożonych", gdzie można znaleźć dane na temat 3 tys. języków. Z obszarem Polski związanych jest osiem z nich: kaszubski, białoruski, jidisz, rusiński, romski, poleski, wiliamowicki (pochodzący od wschodnioniemieckiego, którym mówi obecnie kilkudziesięciu starszych mieszkańców miasteczka Wiliamowice koło Bielska Białej), a także słowiński, który uważany jest za wymarły.

Ostatnie badania wykazują niestety, że w Polsce na wielką skalę występuje zjawisko wtórnego analfabetyzmu. Ponad połowa naszych rodaków nie rozumie czytanego tekstu. Wielu nie potrafi prawidłowo się wysłowić. Większość ma problem z poprawną pisownią. Spora część ludzi posługuje się dziwnymi uproszczeniami językowymi. Niestety jest to zatrważająca rzeczywistość.

Z drugiej jednak strony Polacy należą do nielicznych narodów dbających o swój język ojczysty. Ilość artykułów w mediach poświęconych tej tematyce wyraźnie za tym przemawia.

Dla kochający polszczyznę kilka łamańców językowych do poduszki:

Chrząszcz brzmi w trzcinie w Szczebrzeszynie,
Strząsa skrzydła z dżdżu,
A trzmiel w puszczy, tuż przy Pszczynie,
Straszny wszczyna szum
Mąż gżegżółki w chaszczach trzeszczy,
W krzakach drzemie kszyk
A w Trzemesznie straszy jeszcze
Wytrzeszcz oczu strzyg.

Szczepan Szczygieł z Grzmiących Bystrzyc
Przed chrzcinami chciał się przystrzyc.
Sam się strzyc nie przywykł wszakże
Więc do szwagra skoczył – Szwagrze,
Szwagrze, ostrzyż mnie choć krztynę,
Gdyż mam chrzciny za godzinę.
– Nic prostszego – szwagier na to:
– Żono, brzytwę daj szczerbatą
W rżysko będzie strzechę Szczygła
Ta szczerbata brzytwa strzygła!!!
Usłyszawszy straszną wieść
Szczepan Szczygieł wrzasnął: Cześć!
I przez grządki poprzez proso
Niestrzyżony czmychnął w proso.

Całe Wdzydze jedzą rydze.
Wyindywidualizowałam się z rozentuzjazmowanego tłumu, który oklaskiwał przeliteraturalizowane dzieło.
Nie marszcz czoła.
Król Karol kupił królowej Karolinie korale koloru koralowego.
Stół z powyłamywanymi nogami.
Bo w naturze perzu leży, by się jak najszerzej szerzył.
W czasie suszy szosa sucha.
Trzy cytrzystki grają na cytrze.
Cesarz czesał cesarzową.
Szczoteczka szczoteczce szczebioce coś w teczce.
Rozrewolwerowany rewolwer na rewolwerowej górze rozrewolwerował się.

djemila